Aftur til miðnámsrit
Viðtal við íslendskan miðnámslærara
Eftir Tórður Johannesarson í miðnámsrit 8, desember 2015
Ásdís Arnalds er 39 ára gomul. Hon tók studentsprógv frá Kvennaskólanum í Reykjavík (1995). Tók so BA-prógv í íslenskum frá Háskóla Íslands (1999). Síðan námsfrøðiligu útbúgvingina við Háskólann á Akureyri (2001). Hon hevur eisini tikið M.Paed.-prógv frá Háskóla Íslands (2006). Hon hevur arbeitt sum lærari við Kvennaskólann í Reykjavík síðan 2002.
1. Hvussu mangir miðnámsskúlar eru í Reykjavík/Íslandi (tekniskir skúlar, handilsskúlar og studentaskúlar)?
37 skúlar bjóða fram miðnámsskúlaútbúgving (sí http://www.menntagatt.is/skolar/).
2. Hvussu mangir næmingar eru í skúlanum, har tú starvast?
Umleið 650 næmingar.
3. Hvussu stórur partur av næmingunum í 9.-10. flokki fara í miðnámsskúla í Íslandi?
Árið 2013 fóru til dømis 97% beint í miðnámsskúla.
4. Í Føroyum eru um 80% av frálærutilfarinum á donskum. Hvussu er støðan í Íslandi hesum viðvíkjandi, til dømis lutfallið millum íslendskt og enskt tilfar?
Tað er sera trupult er at svara hesum. Frálærutilfarið er yvirhøvur á íslendskum uttan í fremmandamálslærugreinum. Tó kemur fyri, at bøkur og annað frálærutilfar, til dømis enskum, verður nýtt í ymsum øðrum lærugreinum. Eg veit ikki, um nakar hevur kannað hetta.
5. Í Føroyum skalt tú í minsta lagi hava bachelor/kandidat ella master til at undirvísa í miðnámsskúla. Hvussu er í Íslandi?
Viðkomandi skal hava prógv frá lærdum háskúla (í minsta lagi bachelor) og skal harafturat hava lokið námsfrøðiliga útbúgving.
6. Hvussu útbúgva miðnámsskúlalærarar í Íslandi seg? Lærarar frá Syddansk Universitet koma til Føroya at undirvísa føroyskum miðnámsskúlalærarum. Hetta tekur eitt ár, og ástøðiligi parturin av útbúgvingini verður tikin, meðan lærararnir undirvísa vanliga tímatalvu. Móti endanum verður ritgerð skrivað um námsfrøðiligt evni. Í verkliga partinum fara lærarar sum oftast til Danmarkar at undirvísa í einar 10 vikur í donskum miðnámsskúla og verða síðan eftirmettir. Hvussu er samsvarandi námsfrøðilig útbúgving skipað í Íslandi?
Lærarar skulu í minsta lagi hava lokið bachelor-prógv í lærugreinini ella skyldari lærugrein (ella ávísum faknámi, um talan er um verkliga lærugrein). Tey flestu hava tó tikið masterprógv. Eisini skal lærarin taka námsfrøðiliga útbúgving. Ein liður í útbúgvingini er verkligur partur, sum verður tikin í øðrum skúla, har „læraranæmingurin“ fær ein vegleiðara, sum hevur neyðugu útbúgvingina. Læraranæmingurin skal í eitt skúlaár sita sum eygleiðari inni í tíma hjá fulltiknum lærara (32 ferðir 40 minuttir) og undirvísa sjálvur (20 ferðir 40 minuttir). Tey, sum hava bachelor-prógv, taka 2 ára námsfrøðiliga útbúgving, men tey, sum hava masterprógv, taka 1 árs diplomútbúgving.
7. Í Føroyum gevast 15-20% av miðnámsskúlanæmingunum á hvørjum ári. Hvussu er í Íslandi?
Eg haldi, at samanumtikið kann sigast, at í hvørjum árgangi gevast uml. 20%, men tá tala vit um øll árini, sum útbúgvingin tekur. Her er til dømis skjal frá Hagstofu Íslands, sum sýnir, hvussu mong í hvørjum árgangi tóku útbúgving (og tey, sum góvust) árini 1999-2007: https://skrif.hi.is/dropin/files/2008/06/01hagstofa.pdf.
8. Hvussu stórur partur av fólki við miðnámsskúlaútbúgving fara undir hægri lestur?
Umleið 35% fara undir hægri lestur her á landi.